Tóm lược về doanh thương quốc tế

Trong số những phát triển doanh thương có ý nghĩa nhất trong 40 năm qua là sự tăng trưởng nhanh chóng của doanh thương quốc tế và sự sinh sôi nảy nở của các cơ sở kinh doanh đa quốc và toàn cầu. Mặc dù một số công ty đã bước vào địa bàn này gần một thế kỷ nay, sự tăng trưởng bùng nổ về quy mô và số lượng của các cơ sở kinh doanh quốc tế là một hiện tượng mới đây, cũng như sự kiểm soát chặt chẽ hơn nhiều từ trung ương của các ban quản trị. Sự tăng trưởng này đã đặt ra nhu cầu cần có thêm nhiều nhà quản lý cơ thể hoạt động hữu hiệu trong môi trường kinh doanh quốc tế. Để thỏa mãn nhu cầu này, công nghiệp đã hướng về các trường đại học và cao đẳng nhờ trợ giúp đào tạo. Một ngành học riêng rẽ, doanh thương quốc tế đã phát sinh từ việc ban đầu nhấn mạnh tới kinh tế học quốc tế và này bao gồm chất liệu của nhiều môn học thuật.

Doanh thương quốc tế khác với doanh thương quốc nội ở điểm nó liên quan tới ba môi trường thay vì một. Điều này khiến cho việc làm quyết định trở nên thêm phức tạp, mặc dù các loại lực lượng đều giống nhau ở môi trường quốc nội và quốc ngoại, giá trị của chúng thường khác biệt. Những thay đổi trong các môi trường quốc ngoại nhiều lúc khó thẩm định hơn.

1. Một trường hợp điển hình thu nhỏ 1-1

Công ty Dansk Manufacturing (Galawi) Limited

Tại quốc gia đang phát triển Galawi một địa danh giả tưởng, các hoàn cảnh là có thật, Tổng thống và nội các đang thảo luận kết quả của buổi họp với Dick Detersen, giám đốc điều hành của Dansk Manufacturing (Galawi) Limited.

Tổng thống:

Petersen nhấn mạnh rằng dự luật của ta nhằm tăng các phúc lợi mà công ty phải trả cho công nhân sẽ khiến chi phí tăng thêm tới mức họ không còn có khả năng cạnh tranh trên thị trường xuất khẩu nữa. Ông ta bảo là nếu không xuất khẩu được, doanh số bán của họ sẽ hạ tới mức họ không thu đủ lợi nhuận để duy trì công ty hoạt động. Theo ông ta, hội sở chính có thể ra lệnh cho ông đóng cửa hoạt động tại Galawi. Ý kiến ông thế nào Mojabum?

Ông Mojabum, Bộ trưởng Lao động:

Xin Tổng thống đừng quên là chúng ta đã hứa với các lãnh tụ nghiệp đoàn là chúng ta sẽ đòi đoàn viên của họ được những phúc lợi cao hơn. Chúng ta không thể nuốt lời.

Tổng thống:

Mojabum, ông có xem xét phản ứng công nhân như thế nào nếu họ không có được những phúc lợi mà dự luật quy định chứ?

Mojabum:

Thưa Tổng thống, đó lại là một mối quan tâm khác. Dự luật này đã được quảng cáo khá rùm beng. Nếu nó không có hiệu lực, chúng ta có thể phải đối phó với một cuộc đình công hoặc tệ hại hơn nữa.

Tổng thống:

Ví dụ?

Mojabum:

Có lẽ có tình trạng bất ổn trong dân chúng, ngay cả biểu tình.

Ông Akam, Bộ trưởng thương mại:

Tôi thừa nhận là chuyện đó có thể nghiêm trọng nhưng mặt khác, Galawi cần có công ty này. Nó mang lại việc làm cho hơn 300 người.

Ông Bonat, Bộ trưởng Tài chính:

Dansk còn mang lại nhiều thứ nữa. Theo khai báo lợi tức để đóng thuế thì tổng doanh thu năm vừa rồi của họ là trên 25 triệu quan Galawi (Gb). Dù có tính đến ưu đãi thuế đặc biệt ta dành cho họ để họ thiết lập công ty tại Galawi, thì họ cũng vẫn còn đóng 2,5 triệu Gb. Ngoài ra Dansk đã thu về 1 triệu $ xuất khẩu năm ngoái, và chúng ta cần ngoại hối để giúp thanh toán nhập khẩu dầu. Quý vị nghĩ xem - đó là một số đôla tương đương 5 triệu Gb mà họ đã mang về cho quốc gia này.

Ông Sanou, Bộ trưởng Nội vụ

Đúng thế, nhưng họ cũng tiêu ngoại tệ phải không? Chắc hắn là họ cùng phải nhập một số nguyên liệu, phụ tùng thay thế, và máy móc mà không mua được ở đây. Khoản đó lên tới bao nhiêu?

Bonat (Tài chính)

Vâng, họ có sử dụng một phần số họ kiếm được - khoảng 40%. Nhưng đó cũng còn là một lợi nhuận ròng cho quốc gia. Thật ra, có lẽ ông đã quên rằng khí họ xin đến đây, chúng ta đã quy định là tối thiểu họ phải kiếm đủ ngoại tệ đế thỏa mãn các nhu cầu nhập khẩu của họ và bất kỳ khoản lợi nhuận nào mà họ muốn chuyển về Dansk.

Sanou (Nội vụ)

Vâng, tôi không tham gia vào các cuộc thương thảo nên không rõ mọi chi tiết. Ông đã nói đến lợi nhuận. Ông biết là một số lãnh tụ đối lập rêu rao rằng Dansk làm cho quốc gia mất máu với tất cả số tiền mà họ mang ra khỏi Malawo. Điều này có thể gây ra bất ổn về mặt chính trị. Trong cương vị phụ trách luật pháp và trật tự, tôi thật sự lo ngại.

Akam (Thương mại)

Chẳng đúng vậy đâu. Dansk đã thỏa thuận không chuyển lợi nhuận ra ngoài trong 5 năm nữa. Hoạt động của họ đang phát triển, họ đang tuyển dụng thêm người, giảm nhập khẩu bởi vì họ đang sản xuất tại nội địa thêm nhiều thành phần của sản phẩm, và họ đang mở rộng xuất khẩu.

Bonat (Tài chính)

Ngoài ra, ưu đãi thuế sẽ chấm dứt trong 5 năm nữa và khi đó họ phải trả mức 50% cao hơn, bằng với các doanh nghiệp nội địa của chúng ta.

Akam (Thương mại)

Thế thì tốt, bởi lẽ tôi bị giới doanh nhân khiếu nại rất nhiều về ưu đãi thuế dành cho Dansk. Nhân thể, người ta cũng khiếu nại về việc họ trả lương cao hơn. Một số công ty trong nước nói là công nhân lành nghề của họ bỏ sang làm cho Dansk cả.

Mojabum (Lao động)

Đúng, nhưng các nghiệp đoàn lại thích vậy. Không những đoàn viên của họ tại Dansk lãnh lương cao hơn, mà những người làm ở nơi khác cũng vậy bởi lẽ các công ty xí nghiệp đó cũng buộc phải cạnh tranh trong thị trường lao động.

Tổng thống

Dẫu vậy, có thể rồi vấn đề này vượt khỏi tầm tay ta đây. Akam, ông nên nói với Deterson về việc duy trì mức lương sát hơn với thang lương của các công ty khác. Chúng ta chẳng muốn thấy một tình trạng lạm phát đâu.

Aham (Thương mại)

Vâng tôi sẽ nói, nhưng tôi xin nhắc cho ngài rằng Dansk chẳng đoạt hết tất cả người giỏi của các công ty khác đâu. Chẳng hạn họ đưa chuyên gia đào tạo từ bên nước họ sang đây huấn luyện cho công nhân không chuyên mà họ tuyển dụng và họ tiếp tục gởi các tổ trưởng trẻ, các nhân viên kỹ thuật và các cấp quản lý trung cấp sang Đan Mạch để được đào tạo.

Tiến sĩ Baya (Bộ trưởng giáo dục)

Tôi xin nhắc cho quý vị một diễn tiến mà tôi rất phấn khởi: Dansk sắp cấp cho con em các công nhân địa phương 6 học bổng mỗi năm để học kỹ thuật và quản trị kinh doanh tại Đan Mạch. Akarn, theo tôi thấy thì Dansk đang giúp giáo dục con em chúng ta, trong số này nhiều người sẽ vào làm trong các hàng xưởng hiện đang phàn nàn là bị Dansk thu hút hết người. Họ cũng đã đem vào nước này thứ công nghệ mà bao giờ ta thấy. Tuy nhiên, có điều là ta phải tìm cách để báo cho công chúng rõ về những lợi ích mà Dansk đang mang lại cho Galawi. Tôi cũng thấy lo ngại về những gì Sanou đã cho chúng ta biết.

Akam (Thương mại)

Tôi đồng ý - điều đó thật đáng lo ngại. À mà này, tôi quên nói cho quý VỊ về một bản nghiên cứu mà các nhà kinh tế của chúng ta hoàn tất hôm qua. Họ tính rằng cứ mỗi GP được chi tiêu bởi một công ty như Dansk có một hiệu ứng số nhân gần gấp đôi, có nghĩa là nếu Dansk tiêu tại địa phương 13 hoặc 14 triệu GP cho lao động, mua sắm tại nội địa và tiền thuế, thì khoản này đáng giá có lẽ 25 triệu GP cho nền kinh tế bởi lẽ công nhân tiêu tiền lương tại các cửa hiệu, chủ nhân các cửa hiệu lại mua sắm và cứ thế... Chúng ta cần xem xét hiệu ứng này khi chúng ta muốn tính toán sự đóng góp của các công ty như Dansk cho nền kinh tế của chúng ta.

Mojabum (Lao động)

Ông nói đúng đấy, đây là điều mà quần chúng phải biết. Nhưng ta hãy trở lại với dự luật lao động. Theo quý vị thì tại sao Galawi Manufacturing và Inland Steel Products lại không kêu ca gì về vụ đó?

Tổng thống

Có thể bởi vì đó là các công ty thuộc sở hữu nội địa và họ không thể dời đi như Dansk. Đừng quên là Dansk là một công ty con của một công ty đa quốc và Galawi chỉ là một trong các thị trường của họ. Lại nữa, các công ty đó không xuất khẩu. Cho nên họ không phải lo việc kèm giá để cạnh tranh trong thị trường quốc tế. Thưa quý vị, thế là tóm lại chúng ta (1) có thể cho thông qua đạo luật để thỏa mãn nghiệp đoàn, có lẽ mất đi một công ty tuyển dụng 300 công nhân và thu về một số ngoại tệ quý giá, chưa kể những thứ khác (2) ngăn cản không cho đạo luật được thông qua để khỏi mất Dansk nhưng làm hại quan hệ của chúng ta với nghiệp đoàn, hoặc (3) đưa ra một hình thức thỏa hiệp nào đó. Tuần tới chúng ta sẽ họp lại và xin quý vị cho biết các đề xuất.

1. Sự có mặt của Dansk trong nước có điều gì lợi và bất lợi.

2. Dansk có thể làm gì để cải thiện tình thế tại Galawi không?

3. Bạn khuyến cáo chính phủ phải làm sao đổi với dự luật?